TAM CHƯỚNG

Ba lớp vô minh che lấp phật tánh hay ba ải chướng ngại trên đường phản bổn hoàn nguyên gọi là tam chướng.
Tam chướng gồm có : chấp ngã, chấp pháp (hay chấp tướng) và chấp không.
Chấp ngã :  là tâm phân biệt nhơn ngã hay nhận lầm ngũ uẩn là ta.
Chấp pháp : là tâm phân biệt các pháp đối đãi (nhị tướng hay dị biệt nhị tướng) hoặc nhận lầm các pháp thật có.
Chấp không :  là tâm phân biệt có với không hay nhận lầm các pháp là thật không.
Muốn giải trừ chấp ngã hãy quán "ngũ uẩn giai không" và hành công án "nhị không".
Muốn giải trừ chấp pháp hãy quán "vạn pháp giai không" và hành công án "song ly".
Muốn giải trừ chấp không hãy hành công án "bất nhị" (có không bình đẳng).
Dứt lòng phân biệt nhơn ngã và chiếu kiến ngũ uẩn giai không thì được cứu cánh vô ngã (chơn ngã).
Dứt lòng phân biệt dị tướng (các pháp đối đãi) hay thấy được tướng như của các pháp, thì được cứu cánh vô tướng (ly tướng).
Dứt lòng phân biệt có không, hay không còn nhận các pháp là thật không, thì được cứu cánh chơn không (diệu không, huyền không).
Hành giả tu thiền sau khi đã vượt ra hai ải chấp ngã và chấp pháp thường bị kẹt ở ải cuối cùng là chấp không, nên vẫn chưa về được cố hương, tức chưa được phản bổn hoàn nguyên, minh tâm kiến tánh, cứu cánh tự tại, tâm vô quái ngại.
Do đó có câu :
"Mạc vị vô tâm vân thị đạo,
Vô tâm do cách nhất trùng quan".
Tức :
"Đừng tưởng không tâm là ngộ đạo,
Không tâm còn cách một ải hào".