NHỊ MA

Có hai thứ ma phá hoại kẻ tu hành không được thành chánh quả.
Bên trong thì có tam bành đó là : tham, sân, si gọi là nội ma.
Bên ngoài có ngũ quỷ : sắc, thinh, hương, vị, xúc đó là ngoại ma.
Nói chung nội ma là tất cả phiền não vô mjnh lục dục thất tình, trần lao vọng tưởng trong tâm. Còn ngoại ma là tất cả những thử thách cám dỗ, triền phược, chướng ngại bên ngoài.
Khi ngoại ma đến thì nội ma liền ứng khởi gọi là ngoại tiếp nội ứng, hoặc nói cho dễ hiểu là xúc cảnh phân tâm. Tai nghe tiếng chê bai mắng chửi ngoại ma, trong lòng sanh giận hờn bực tức nội ma. Nội ma thì có những tên sau đây thường nhiễu loạn chúng sanh, khiến chúng sanh tạo gây nhiều tội lỗi mà phải đọa trong ác đạo tam đồ : ma tham, ma sân, ma si.
- Ma tham lại gồm có 5 tên : tham tiền, tham sắc, tham danh, tham ăn và tham ngủ.
Vậy muốn được giải thoát thành đạo thì trước phải diệt trừ 5 con ma ấy bằng cách :
1/- không giữ tiền để diệt con ma tham tiền.
2/- giữ tịnh giới, cạo tóc, mặc áo ngoại sắc để diệt con ma háo sắc.
3/- Ẩn tích mai danh, ẩn dật, không khoe khoang, không phô trương để diệt con ma háo danh.
4/- ngày một bữa cơm rau tương đạm bạc đỡ dạ qua ngày để diệt con ma ham ăn.
5/- ngủ ít thức nhiều siêng lo tu niệm để diệt con ma mê ngủ.
Diệt được 5 con ma ấy tức là đã thoát ly được ngũ dục ra khỏi tù ngục thế gian, dứt sạch lòng tham, sau thành chánh quả.
Kế đó phải diệt ma sân thường đốt cháy pháp thân huệ mạng, vì ma sân khắp thân đều là lửa cháy. Vậy muốn diệt nó trước phải lấy nước từ bi diệt tắt lửa, sau mới đem giáp nhẫn nhục phủ lên mình nó thì nó liền hóa ra hiền lành mát mẻ và muốn diệt ma sân trước phải phát tâm từ bi rộng lớn yêu thương tất cả chúng sanh bình đẳng, thương cả kẽ xúc phạm mình chớ đem lòng thù oán, khi có ai mắng chửi mình thì mình sám hối tội ác khẩu cho họ, chú nguyện cho khẩu nghiệp họ luôn luôn được thanh tịnh, kế đó phải tập tánh nhu hòa nhẫn nhục luôn luôn giữ gìn khẩu nghiệp chớ nói những lời thô lỗ cọc cằng mà phải nói những lời thanh mai dịu ngọt dù có gặp điều chi bực tức đến đâu cũng cố nén cố dằn phải ngậm miệng cắn răng chớ để thốt ra những lời hung hăn giận dữ, miệng đã không nói tâm cũng chẳng gim, chẳng tị hiềm, chẳng giận ngầm trong bụng. Phải nhẫn cả thân, khẩu, ý cả trong lẫn ngoài đều phải nhẫn, như thế mới thật là nhẫn, ngược bằng ngoài miệng tuy không nói nhưng để trong bụng chưa phải là nhẫn.
Thân tâm thường nhẫn mới hòa
Nhẫn điều khó nhẫn mới là chơn tu
Nhẫn thì tâm được hiền nhu
Không nhẫn tâm trí mờ lu não phiền
Muốn luôn giữ vững tâm thiền
Để mau chứng quả hiện tiền chơn như
Ma sân phải kíp diệt trừ
Luôn luôn nhẫn nhục hiền từ thanh bai
Giữ gìn cho đúng chớ sai
Bồ đề ắt sẽ có ngày đơm bông
Có cấy có hưởng có trồng có ăn
Trưởng dưỡng thiện căn ắt gần đạo quả
Các con ghi dạ, hãy khá tuân hành
Chớ khá đua tranh ở ngoài lỗ miệng
Phải lo tu tiến để khỏi đọa đầy
Phải ráng đêm ngày nhớ câu nhẫn nhục
Nhẫn là chơn phúc an lạc thân tâm
Phiền não mê lầm bởi do sân hận
Ai khôn hãy nhẫn hãy nhịn mọi người
Hãy đem nụ cười đỗi cơn giận dữ.

Ma si là con đẻ của ma tham và ma sân, khi đã diệt được hai ma kia thì ma si liền tiêu diệt, mặt nhựt chơn như bừng sáng đạo quả viên thành đem tất cả công đức pháp lành để đọ sanh cứu thế, tu là như thế, như thế mới thực tu, tất cả trí ngu đều thành phật cả.

Nói đến ngoại ma thì kẻ tu hành không thể tiêu diệt được chỉ cần phải lánh xa là được. Bởi vì có gần gủi tiếp xúc với nó thì nội ma mới ứng khởi mà cướp mất các công đức pháp lành trong tâm, xa lánh ngoại ma bằng cách nào, như trên đã chỉ rõ, chỉ có bậc giải thoát mới có thể cư trần bất nhiễm, ngoài ra đều nhiễm cả.